zaterdag 26 december 2015

Hoe zie ik het? (nr.1)

Sport en psychologie zijn nauw met elkaar verbonden. Af en toe probeer ik de bij mij bekende theorie te vergelijken met mijn ervaringen. Deze blogposts hebben de titel: “Hoe zie ik het?”.

Mentale kracht

Bron: https://www.politieacademie.nl/kennisenonderzoek/kennis/kennisdossiers/pw/Clypper/Paginas/Clip1-2.aspx

Volgens Rico Schuijers (zie afbeelding hierboven) heb je om tot een ideale prestatietoestand te komen, voldoende controle nodig op de uitvoering van je taak. Als je alles onder controle hebt, is de taak echter niet voldoende uitdagend en kun je verveeld raken. Deze twee pilaren (controle en uitdaging) zijn niet met elkaar in balans als je te weinig of te veel zelfvertrouwen hebt over de uitvoering van de taak. Kortom; de pilaren uitdaging, controle en vertrouwen moeten met elkaar in balans zijn. Te veel of te weinig van één van deze pilaren zorgt voor een disbalans en een minder ideale prestatietoestand.
Deze pilaren liggen continue onder vuur door interne en externe stressoren waar je als sporter weerstand aan dient te bieden.

Spanningsboog


Bron: https://www.crossfitinvictus.com/blog/why-some-athletes-choke-in-competition/
Je kunt invloed uitoefenen op de balans tussen deze pilaren en de weerstand tegen de stressoren door gebruik te maken van “hulpmiddelen/tools”. Deze tools vloeien in elkaar over en ondersteunen elkaar, ze zijn dus niet zo gescheiden als op de eerste afbeelding lijkt. Ook is het niet zo dat bijvoorbeeld de tool “doelen stellen” alleen maar invloed heeft op de pilaar “uitdaging”. Door een goed doel te stellen, krijg je ook meer vertrouwen en meer controle.

Sportpsychologe Edith Rozendaal beschrijft in haar boek “sportgek” een soortgelijke mix van tools. Ook dr. David Servan-Schreiber beschrijft een aantal van deze tools in zijn boek “Uw brein als medicijn” (Servan-Schreiber, 2012) en Wim Hof “the iceman” heeft er een volledig eigen kijk op, maar ook in zijn boek tref ik vergelijkbare middelen aan. De Wim Hof Methode is gebaseerd op: “ademhalingsoefeningen, koude training en inzet” (Hof & Jong, 2015).

Volgens Edith Rozendaal, komen steeds een aantal termen aan bod die fungeren als fundament van een sportprestatie: Motivatie, concentratie, zelfvertrouwen en energiemanagement (Rozendaal, 2013). Ze gebruikt iets andere bewoordingen als Rico Schuijers, maar ze passen prima in de eerste afbeelding.
In dit blog maak ik daarom gebruik van de eerste afbeelding om mijn ervaringen met je te delen.

In mijn eerste blog beschrijf ik hoe ik op de wedstrijddag “controle” probeer te behouden in de aanloop naar de start. Ik controleer voor vertrek of ik alles bij me heb, zink diep in gedachten tijdens de rit ernaartoe, zorg voor een goed plekje voor de camper zodat mijn verzorging en aanmoediging ideaal is en trek mijn eigen plan voorafgaand aan de start.

Om die controle te behouden moet ik me niet te veel laten afleiden door wat anderen doen en mijn eigen valkuilen kennen. Ik zorg dat ik een goede startpositie kies, zodat ik niet in deze valkuilen stap.
Mijn valkuilen bij de start zijn: te snel van start gaan, te enthousiast worden door de sfeer, hetzelfde gedrag gaan vertonen als de anderen.
Ik zie de eerste kilometer als warming-up en dus hoef ik vooraf niet te veel te doen. Ik kies positie achterin, zodat ik geen last heb van de "zuigende werking" van mensen die sneller van start gaan. Ik blijf een beetje buiten de groep, zodat ik niet te veel met andere deelnemers in gesprek kom en tijdens de start met hun mee ga lopen zonder hun tempo te kennen.

In mijn tweede blog beschrijf ik mijn achtergrond. Mijn verleden is een stevige basis voor mijn “vertrouwen” in het uitvoeren van deze taak.
Op verschillende momenten heb ik mezelf op sportief en educatief gebied bewezen. Ik ben mentaal sterk en heb een groot doorzettingsvermogen. Het vertrouwen hierin haal ik onder andere uit mijn lange afstandswandelingen, de volharding die ik meerdere malen heb moeten tonen bij het behalen van mijn dangraden voor judo en jiu-jitsu en de manier hoe ik met mijn HBO studie ben omgegaan.

De uitdaging is van voldoende niveau, omdat ik nog nooit een dergelijke afstand hardlopend heb afgelegd, laat staan dat ik onderweg ook nog hindernissen tegenkom. Ik heb wel vaker hindernissen van deze moeilijkheidsgraad behaald in eerdere obstakel runs en ben bekend met het terrein waardoor ik vertrouwen en controle krijg.

Toch lees je in mijn derde blog  dat dit niet direct garantie is voor succes. De interne stressoren vliegen letterlijk om mijn oren en er controle over krijgen lukt nauwelijks.Daardoor dreig ik te veel naar rechts te gaan (als ik daar al niet zit) in het schema van afbeelding 2. Herkenning van de stressoren is nog niet voldoende om er controle over te krijgen.

Bronnen:


Hof, W., & Jong, K. d. (2015). Koud kunstje. Nederhorst: Lucht bv.

Rozendaal, E. (2013). Sportgek. Utrecht: Tirion Uitgevers.

Servan-Schreiber, D. (2012). Uw brein als medicijn. Utrecht/Antwerpen: Kosmos uitgevers.

Geen opmerkingen: